Begin januari raakte bekend dat er een "detentiehuis" zal openen op de site van De Sterrewijzer in Olen-Centrum. Een vijftigtal geselecteerde veroordeelden met een korte straf, en een laag veiligheidsrisico, zouden daar op termijn verblijven.
Het concept van detentiehuizen kadert in het masterplan van de federale regering inzake detentie en internering in humane omstandigheden. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) wilt zo de straffeloosheid aanpakken, want gevangenisstraffen tot en met 3 jaar werden vóór september 2022 in ons land vaak niet uitgevoerd. Zowel bij daders als bij slachtoffers ontstond zo een gevoel van straffeloosheid, met meer criminaliteit als gevolg. Door een aangepaste setting en aanpak van bepaalde kortgestraften kunnen zij terug in de samenleving komen en hun leven weer op de rails krijgen. Die setting wordt dan vormgegeven door de geplande detentiehuizen, i.e. kleinschalige gesloten inrichtingen waar kortgestraften in kleine groepen hun straf uitzitten en intensief begeleid worden. Op de website van de FOD Justitie valt te lezen: "Elke dag actief werken aan re-integratie en zelfstandig zijn staan centraal. Detentiehuizen bevinden zich vaak in een stedelijke omgeving om de band met de samenleving zo goed mogelijk te behouden. Van bewoners wordt verwacht dat ze meehelpen in het huishouden (wassen, poetsen, …), werk zoeken, vrijwilligerswerk doen, een opleiding volgen, hun administratie in orde brengen... In deze aangepaste setting van een detentiehuis krijgen de bewoners zo de beste kansen om volop te werken aan hun re-integratie en er een succes van te maken.".
Ongeschikte locatie
Dorpslijst Olen vindt het concept van detentiehuizen bijzonder lovenswaardig. Zo wordt niet alleen de straffeloosheid ingedamd door de effectieve uitvoering van korte straffen, maar is er ook aandacht voor het menselijke aspect waarbij delinquenten een tweede kans wordt geboden. Echter stellen wij ons ernstige vragen bij de geplande locatie en de manier van communiceren van de FOD Justitie...
De site van De Sterrewijzer ligt - in tegenstelling tot de stedelijke omgeving die de FOD Justitie beoogt - pal in een dorpse woonwijk en nabij een woonzorgcentrum. Het reeds geopende detentiehuis in Kortrijk, daarentegen, ligt in een stedelijke woonwijk en daar waren de buurtbewoners al enorm bezorgd om hun veiligheid en woonkwaliteit. Sommige van deze bezorgdheden bleken daar ook terecht toen er in november 2022 een "gevangene" ontsnapte... Logischerwijze zijn er dan ook veel Olense buurtbewoners die zich vragen stellen bij de keuze voor De Sterrewijzer en de mogelijke veiligheidsproblemen of waardevermindering van hun eigendom. Overigens zijn er ook mobiliteitsproblemen te verwachten als/wanneer het detentiehuis op die plaats in Olen-Centrum opent, dus de argumenten contra gaan verder dan wat al eens smalend "not in my backyard"-argumenten worden genoemd.
Communicatie
Naast de ongeschikte locatie valt ook op hoe knullig de procedure is verlopen. Plots moesten Olenaars op 9 januari 2023 in de pers vernemen dat er een detentiehuis zou openen in Olen-Centrum en er moest snel een infomoment worden georganiseerd om een antwoord te kunnen bieden op de vele vragen die daardoor rezen.
Gelukkig drong het lokaal bestuur van Olen aan op de aanwezigheid van de minister om de Olenaar adequaat te informeren. Dit was natuurlijk niet evident, gelet op de veiligheidssituatie van de minister. Maar toch kwam de man zelf naar het infomoment in LDC Komie Geire op dinsdag 17 januari 2023, geflankeerd door een team van de FOD Justitie en een ervaringsdeskundige op het vlak van detentiehuizen.
Alvorens de infoavond van start ging, was er wel heel wat verwarring onder de aan- en afwezigen. Eerst werd gecommuniceerd dat men zich moest inschrijven, maar die inschrijvingen werden dan weer niet gecontroleerd. Iedereen die dat wou kon het infomoment dus bijwonen, maar niet iedereen was op de hoogte dat men zomaar binnen kon. Gevolg: heel wat geïnteresseerde afwezigen, maar toch nog een propvolle zaal.
En de Olenaars hadden, samen met Dorpslijst Olen, heel wat vragen! De minister, de FOD Justitie en burgemeester Seppe Bouquillion (cd&v) beantwoordden vragen tot ongeveer 23 uur: een marathonsessie die helaas niet alle bezorgdheden kon wegnemen. Olenaars kunnen tot op heden nog steeds vragen en opmerkingen overmaken via het e-mailadres olen@detentiehuis.be.
De weg vooruit
Dat het detentiehuis in Olen-Centrum er komt, lijkt meer een zekerheid dan een waarschijnlijkheid. Het lokaal bestuur kan de plannen immers niet tegenhouden, omdat het over een federale materie gaat en de verkoop van de private site van De Sterrewijzer gebeurde in het kader van een faillissementsprocedure. Het lokaal bestuur moet wel nog vergunningsaanvragen voor de renovatie- en aanpassingswerken aan de site (door de Regie der Gebouwen en de FOD Justitie) beoordelen, maar kan deze niet lukraak weigeren. De FOD Justitie lijkt er dan ook al gerust in te zijn, want er worden al detentiebegeleiders en maatschappelijk assistenten aangeworven voor het Olense detentiehuis.
Maar dat hoeft geen reden tot ongerustheid te zijn. Om van het Olense detentiehuis een succesverhaal te maken, zal de FOD Justitie in transparant overleg moeten komen met de buurtbewoners en het lokaal bestuur. Enkel zo kunnen de bezorgdheden worden weggenomen. In dat opzicht is het het vermelden waard dat zowel de Regie der Gebouwen als de FOD Justitie stevige budgetten vrijmaken om sites, waarop detentiehuizen worden ingericht, adequaat te renoveren én te beveiligen met het oog op een veilig en functioneel detentiehuis.
Maar ook het lokaal bestuur kan - ook al hadden zij geen invloed op de komst van het detentiehuis - een steentje bijdragen. En dat lijken ze ook te doen! Er zijn namelijk plannen om buurtbewoners en Olense politici de kans te geven om het detentiehuis in Kortrijk te bezoeken om zo een duidelijker beeld te krijgen van hoe het er daar aan toe gaat. Uiteraard wilt Dorpslijst Olen daar graag bij zijn.
Comments